Vertigo Tedavisi

Vertigo Nedir?

Vertigo kelimesinin kökenine baktığımızda anlamının “dönmek” olduğunu görürüz. Vertigo latince bir kelimedir. Baş dönmesi ile aynı anlamda kullanılan Vertigo hastalık olarak tanınmaz. Daha çok bir semptom olarak öne çıkar. Vertigo iç kulak ve sinir sisteminde meydana gelen diğer çeşitli hastalıkların bir belirtisidir. Ancak Vertigo kendi başına bir sağlık problemi olarak ortaya çıkabilmekte ve Vertigo hastalığı olarak isimlendirilmektedir.

Vertigo nedenleri arasında işitsel denge ve kulağın denge ile alakalı tüm yakınmaları içerir. Bu hastalıkları şöyle listeleyebiliriz;

• Meniere hastalığı
• Vestibuler nörit: Denge sinirinin virüs hastalığıdır
• Serebro Vaskular: Beyin kanamasıdır
• Labirentit: İç kulağın virüs veya bakteri ile hastalanması durumudur
• Migren
• Perilenfatik Fistul: İç kulaktan orta kulağa sıvı sızması anlamındadır
• Angziete
• Superior kanal dehisensi: Yüksek sesin, öksürüğün ya da hapşuruğun vertigo meydana getirmesidir
• Çeşitli ilaçların yan etkileri sayılabilir. Örneğin; gentamisin, streptomisin ve kemoterapi için kullanılan ilaçlar gibi
• Alkol kullanımı: Alkol iç kulak sıvılarına karışarak denge sisteminin çalışma sistemine etki eder.
• Akustik tumor: Bu tümör çoğunlukla denge sinirinde çıkar ve yavaş gelişme gösterir.
• Benign Pozisyonal vertigo: İç kulak kristalleriyle alakalıdır.

Vertigo’nun Belirtileri Nelerdir?

Vertigo tıpkı Latincedeki anlamına eşdeğer olarak baş dönmesi ile ilişkilendirilebilecek bir rahatsızlıktır. Bu nedenle baş dönmesi vakalarında rahatlıkla Vertigo’ya yorumlanabilir. Hasta dairesel olarak baş dönmesi şikayetinde bulunur. Vertigo’nun şiddet seviyesi arttığı takdirde kişi hareket edemez ve baş dönmesi yanında mide bulanması, düşme ve kusma gibi durumlarla karşılaşılabilir. Öne, arkaya ya da sağa sola doğru itiliyormuş hissi uyanır.

Belirtiler arasında göz kararmaları, dengesizlik, sersemlik durumu, bir yere tutunarak yürüme isteği, kalabalık yerlerde insanların üstüne geliyormuş hissi ve çabuk yorulma sayılabilir.

Bu gibi durumlar farklı rahatsızlıklar ile alakalı da olabilir. Ancak dengesizlik, sarhoşluk hissi, bayılıp düşecekmiş gibi hissetme vertigonun en belirgin özellikleri arasındadır. Vertigo ileri aşamalarda düşme, kol, kalça kırılması gibi ciddi problemler oluşturabilir. Bu sebeple sözünü ettiğimiz belirtiler dahilinde mutlaka uzman bir doktora görünmek gereklidir. Vertigo gibi hastalıklar genellikle Kulak Burun Boğaz bölümünün ilgi alanı dahilindedir. Bunun nedeni ise kulak ile ilgili sağlık sorunlarının %80-90’lık kısmının vertigo ile ortaya çıkmasıdır.

Vertigoya Neden Olan Kulaktaki Denge ile İlgili Kısım Nasıldır?

Kulak kısımlarını dış, orta ve iç kulak şeklinde tanımlayabiliriz. Dış kulak kısmı, kulak kepçesi ve kulak zarına kadar olan dış kulak kısmını kapsar. Dış kulak yolunu pamuklu çubuklarla kurcalayabilirsiniz.

Kulak zarının daha derininde ise orta kulak bulunur. Orta kulak iltihaplanması dediğimiz durum çocukları sabahları ateş ve sıklıkla sancı ile uyandırır. Orta kulak hastalıklarının bir kısmı daha içerlerde yer alan iç kulağı etkiler ve vertigoya neden olabilir. Orta kulakta ciddi bir problem var ise vertigonun bu rahatsızlıktan kaynaklandığı söylenebilir.

Kulağın en derin kısmı iç kulak dengeyi ve oryantasyonu sağlayan bir yapıdadır. Bu mekanizma Vestibuler organ olarak adlandırılır. İç kulağın arka yarısında işitme ile alakalı olan salyangozun dibindedir. Vestibuler organ benzetmek gerekirse marangozların kullandığı su terazisi gibidir. İçinde sıvı dolu çemberi ihtiva eder ve boru şeklinde kanalları vardır.

Kafa hareket ettiğinde bu sıvılar hareket halinde olurlar ve bu beynimize kafanın çevre içinde nerede olduğunu söyler. Örnek vermek gerekirse bir araba içerisindeysek, araba ileri veya geri hareket ediyorsa bunun bilgisini verir. Vestibüler organ iki tanedir. Biri sağ kulak ve diğeri de sol kulaktadır. Bir hastalık neticesiyle vestibuler organların simetrik ya da eşit olmaması, bir tarafın daha baskın olmasıyla vertigoya sebebiyet vermektedir.

Vertigo Hastalığının Tanısı Nasıl Koyulur?

Vertigo hastalığının tanısı Kulak Burun Boğaz uzmanı tarafından yapılacak kapsamlı muayeneler ve testler ile ortaya konulmaktadır. Uzman doktor geçerli olan risk faktörlerini, belirtiler ve bulguların hepsini bir araya getirerek tanı koymaya çalışmaktadır. Kulak muayenesi bu aşamada önemlidir. Şayet sorunun kulaktan dolayı meydana geldiği düşünülüyor ise odyogram dediğimiz işitme testinin yapılması uygun olacaktır. Ayrıca orta kulağın incelenmesi (timpanogram), ardışık olarak 10-14 testi içeren Videonistagmografi (denge testi) ve akustik refleks gibi testlerin yapılması gerekir.

Eğer sağlık sorununun kaynağı vestibüler yani denge sinirinde olduğunu düşünülüyorsa gadolinium kullanılarak MR görüntüleme tetkikinin yapılması uygun olacaktır. Bu tetkikler sonuç vermiyor ise KBB uzmanının klinik tanısına ihtiyaç duyulur.

Vertigo Tedavisi Nasıldır?

Vertigonun tedavisinde en başarılı ve etkin olarak Vestibuler rehabilitasyon uygulanır. Vestibuler rehabilitasyon fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünün bir dalıdır. Vertigonun tedavisine semptomatik demek doğru olacaktır. Şikayetler ortadan kaldırma amaçlıdır. Sebebi tam olarak anlaşılamadığı durumlarda KBB uzmanının klinik tedavisine başvurulur.

Vertigonun tedavisi özellikle hastaların yaşam kalitesini yükseltmek ve yaşlı hastaların vertigo nedeniyle düşüp bir yerlerini kırmaması açısından önem arz eder. Vertigo için tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralamak uygun düşecektir;

İlaç kullanımı: Acil durumlarda kusmanın etkin olduğu ilk 3-5 günlük zaman zarfında kusmayı önlemek maksadıyla uygulanır.

Vestibüler Rehabilitasyon: Vertigo problemini tetikleyebilecek denge sistemi bozukluklarını düzeltme ve iyileştirme yöntemidir.

Cerrahi Yöntem: Yalnızca perilenfatik fistul ve Superior kanal dehisensi durumlarında tercih edilebilir.