Burun Kemiği Eğriliği Nedir?
Burun kemiği eğriliği, en çok bilinen adı ile “deviasyon”, burun orta duvarının orta hattan kayması neticesinde ortaya çıkan burun tıkanıklığı durumudur. Buna burun kemiği de denilmektedir. Burnu ortadan duvarla ikiye ayrılmış bir tünel olarak düşünmek mümkündür. Bu duvara tıpta “septum nasale” denilmektedir. Bu tünellerin her bir en, uzunluk ve hacmi birbirine yakınsa işte o zaman sağlıklı bir burun yapısı vardır demektir.
Burunun ortadaki duvarı her iki yanında ince bir zar tabakası ile kaplıdır. Bu tabakaların arasında ise kıkırdak, alt ve arka kısımlarda da kemikten oluşan bir duvar yer almaktadır. Bir kişi sağlıklı bir buruna sahip ise ön kısım giriş deliğindeki darlığın arkasından genişleme gösterir. Bu geniş yer sayesinde hava ısınır, nemlenir, süzülür ve belirli bölgelere yönlendirilir. Ve bu şekilde hemen arka tarafındaki üst boğaza geçiş izni verilir. Arkada üst boğaz dediğimiz kısım da giriş gibi dar yapıdadır. Girişten ya da çıkıştan burun tünellerinden herhangi birinde problem meydana gelmiş ise hava geçişleri engelleniyor anlamındadır. Bunun sebebi ise genellikle burun orta duvarının yaptığı tümsektir.
Deviasyonun Görülme Sebepleri Nelerdir?
Burun orta duvarı tıpkı bazı belirli bölgeler gibi bebek anne karnındayken gelişmeye başlar. Bu gelişim süreci ortalama 1-7-18 yaşa kadar devam eder. Bu yaşlar itibarı ile burun büyümesindeki gelişme durmuş olarak kabul edilir. Bazen büyüme sırasında gen kodlarındaki sebeplere bağlı olarak burun kemiği yamuk olabilir. Bazen de burna alınan çok ya da az sayıda darbe burun orta duvarında hasar meydana getirebilir. Bu şekilde deviasyon kendisini göstermiş olur.
Burun Kemiği Eğriliği Kimlerde Görülür?
Toplumumuzun neredeyse %80’inde deviasyon durumu görülmektedir. Ancak bunların büyük bir kısmı hafif niteliklidir. Bu hafif sorunlar klinik problem ortaya çıkarmazlar. Burun eğriliğinde herhangi bir cinsiyet ön plana çıkmaz. Eşit miktarlarda insanlarda görülmektedir. Eğer bu deviasyon ileri aşamadaysa mutlaka tedavi gerektirir.
En Sık Hangi Yaşlarda Görülür?
Burun eğriliği durumu bazen doğumda görülür. Bazen de büyüme evrelerinde ortaya çıkar. Bu sebeple genelde fark edilmeyeceği gibi bazen geç fark edilebilmektedir. Yetişkinlerde genel olarak orta yaşa geçiş süreçlerinde sağlık kontrollerinde fark edilir. O yaşlarda kişi için bu durumun ne denli önem arz ettiğini anlamak zor olabilir.
Burun Kemiği Eğriliği Belirtileri Nelerdir?
Burun kemiği eğriliğini bazı belirtiler doğrultusunda anlamak mümkün olabilir. Bunları şöyle sıralayabiliriz;
- Tek ya da çift taraflı burun tıkanıklığı
- Ağızdan soluma durumu
- Burun kanamalarında sıklık
- Burunda genellikle tek taraflı akıntılı durum, tıkanıklık
- Baş ağrıları, yüz kısımlarında ağrı, genizde akıntı
- Sık sinüzit durumu
- Çocuk veya bebeklerde uykuda sesli nefes alıp verme
Burun Kemiği Eğriliği Ne Gibi Sorunlara Sebep Olabilir?
Deviasyon dediğimiz burun kemiği eğriliği bir kişide üç ayrı sağlık sorununa neden olabilir. Bunları verimlilik kaybı, konfor kaybı ve diğer sağlık sorunları olarak ele alabiliriz.
Konfor Kaybının Riskleri
Burun solunumu sağlık açısından kişiye çok şey katar. Bunlardan birisi ve en önemlisi solunan havanın ısınması, nemlenmesi ve akciğerlere yönlenmesi ile hava geçişinin algılanarak akciğerlerin havayı alarak ona genişlemesidir. Kısaca konfor demek daha fazla oksijen demek, koku ve tat alabilmek gibi önemli etkenleri barındırmaktadır.
Burun Solunumunun Önemi
Burundan rahat nefes almak son derece önemlidir. Çünkü burun insanın kliması gibi görev yapar. Solunan havanın ısınmasını, nemlenmesini ve süzmesini üstlenir. Akciğerlerin daha fazla genişleyebilmesi için burundan alınacak havanın önemi büyüktür. Ayrıca burundan alınacak oksijen tat duyularının gelişmiş bir şekilde kalması açısından önem teşkil eder.
Burundan hava almak yerine ağızdan solunum yapıldığında bu saydığımız niteliklerin ortadan kalktığı görülecektir. Kuru ve soğuk hava akciğerlere ulaşacak, akciğerler daha az genişleyecek, koku ve tat gibi duyularda azalma meydana gelecektir. Üstelik bunların yanı sıra ağız kokusu, ağız kuruluğu, horlama, dişlerde problem, kulak basıncını eşitleyememe, yorgun kalkma hali, uykuyu alamama, iştahsızlık, hiperaktivite gibi durumlar oluşacaktır.
Burnu tıkalı kişilerde genel olarak bazen ötme duyulması, sesli oluşu, yemek yeren soluk soluğa kalıp yorulması gibi durumlar görülmektedir.
Ağızdan Solumanın Sakıncaları:
- Ağız kokusu
- Ağız kuruluğu
- Horlama
- Dişlerde problem
- Gün içinde uyuklama
- Huzursuzluk hissi
- İştah kaybı
- Hiperaktivite
- Yorgun kalkma
Burun Kemiği Eğriliğine Bağlı Perfomans Düşmeleri
Burun kemiği eğriliği ile ortaya çıkabilecek performans kayıpları şu şekilde listelebilir:
- Dikkat dağınıklığı
- Genel yorgunluk durumu
- Yeterince keyifli olamama
- Kilo alma
- Sağlık sorunları
- İş ve okul hayatında başarısızlık
Burun kemiği eğriliği ile yalnızca hayatta konfor ve performans kaybedilmez. Bununla beraber ciddi sağlık sorunları da kendisini göstermeye başlar. Orta kulak basınç sorunları, sinüzit, burun kanama ve iltihapları, uyku apnesi, geniz akıntısı, burun içi yaralar ve kabuk bağlama gibi durumlar görülebilir. Şayet ilerlerse ve tedbir alınmaz ise kalp ritim bozukluğu ve kalp yetmezliğine varan sonuçlar ortaya çıkabilir.
Ameliyat Süreci Nasıldır?
Burun kemiği eğriliği yani deviasyon sorunu yaşayan bir hasta geceleri ağızdan nefes alır ve buna bağlı olarak ağız kuruluğu problemi yaşar. Bu durum gündüz de sakıncalı durumlar ortaya çıkarır. Örneğin sürekli baş ağrısı, genel bir yorgunluk hali, isteksizlik, keyifsizlik gibi. Bu gibi durumların fark edilmesi ise yıllarca sürebilir. Kulak Burun Boğaz uzmanına muayene olan hasta ancak kendisinde böyle bir sağlık sorununun olup olmadığını anlayabilecektir.
Kulak Burun Boğaz muayene sürecinde uzman doktor ince çubuk şeklindeki endoskoplarla burun boşluklarını inceleyip tanıyı koyacaktır.
Ameliyat kararı alındıktan sonra ise hasta, doktor tarafından tedavinin süreci, yarar ve riskleri hakkında bilgilendirilecektir. Yeterince bilgi sahibi olan ve ameliyat sürecine dahil olan hastaya, ameliyat öncesinde yasaların zorunlu kıldığı bir takım tahliller yapılacaktır. Bu tahliller neticesinde ameliyata engel bir durum tespit edilmemiş ise hasta güvenli bir şekilde ameliyata alınacaktır.
Deviasyon ameliyatında esas nokta burun ön tarafı ve arka kısmındaki destek korunarak burun içerisindeki kemik ve kıkırdak dokunun yamukluğu giderilerek düzeltilmesidir. Büyük oranda bu ameliyat kapalı teknik ile yapılmaktadır. Bu işlemde burun içerisinden bir kesi yapılır ve ameliyat gerçekleştirilir. Ancak burun sırtında problemler gözlemleniyorsa böyle durumlarda burun ucunun altından bir kesi yapılarak açık teknik denilen işlem ile ameliyat gerçekleştirilir.
Deviasyon ameliyatlarında temel prensip, burnun ön tarafındaki ve burun sırtındaki desteği koruyarak burun içerisindeki kıkırdak-kemik eğriliğinin düzeltilmesidir. Olguların çok büyük bir kısmında bu işlem kapalı teknik dediğimiz burnun içerisinden bir kesi yapılarak ameliyatı gerçekleştirmek mümkündür. Burun sırtında da eğikliklerin olduğu bazı olgularda ise estetik burun ameliyatlarındakine benzer bir yöntemle burun ucunun altından bir kesi yapılarak açık teknik dediğimiz yöntemle de gerçekleştirilebilir.
Ameliyat Sonrası Taburcu Koşulları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ameliyatın akabinde hasta odasına alınacak ve dinlenecektir. Ortalama dört saatlik bir dinlenme sürecinden sonra hasta ayağa kalkabilir, su içebilir ve herhangi olumsuz bir durum yok ise aynı gün taburcu edilebilir.
Ameliyat sonrasında burun içine konumlanan silikon splintlerde yer alan hava kanalları özel serum sayesinde veya sprey ile yıkanıp açık tutulmaya çalışılmalıdır. Burundaki bu silikonlar ortalama 2 gün sonra çekilip alınır. Sonrasında ise burun yıkamalarına devam edilecektir. Ameliyat sonrasında burunda meydana gelebilecek kabuklar için nemlendirici damlalar fayda gösterebilir. Hasta, doktoruna ortalama 3-4 hafta boyunca muayeneye gidecektir. Bu muayenelerde doktor hastanın burun temizliğini yapacaktır.
Burun ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde burun içerisinde kabuklanma ve koyu renkli sıvı gözlemlenebilir. Bunlar tıkanıklığa sebebiyet verebilir. Gelecek haftalarda bu sıvılar ortadan kaybolacaktır ancak kabuklanma sürebilir. Hemen hemen 5-6 haftalık bir süreç sonunda ise burundan nefes almanın keyfi sürülecektir. Burnun yeni haline uyum biraz zaman alabilir. Bu süre zarfında bazı hastalar alışkanlık olduğundan ağızdan nefes almaya devam edebilirler. Bazı hastalar burun ve geniz etinden kuruluk hissedebilirler.
Ameliyat Sonrası Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar
Burun kemiği eğriliği ameliyatların sonrasında ortaya çıkabilecek komplikasyon oranı oldukça düşüktür. Görülebilecek komplikasyonlar arasında burun duvar ortasında kan birikimi, kanama, burun içerisinde yapışıklık, burun orta duvarında delik oluşumu, enfeksiyon sayılabilmektedir. Ancak özenli ve dikkatli bir cerrahi ameliyat sonrasında, uygun ve yerinde bir bakım ile tüm bu saydığımız komplikasyonlardan korunmak mümkün durumdadır.