İşitsel Uyarılmış Beyin Sapı Yanıtları

İşitsel Uyarılmış Beyin sapı cevapları

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Hamdi Kepekçi
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu

ABR kulağa dışardan verilen sesli uyaranlar sonucu VIII. Kranial sinir ile birlikte beyinsapı içerisindeki nöral merkez ve işitsel yolların ortaklaşa meydana getirdiği elektriksel cevaplarını gösterir. Kulağa toneburst veya klik tarzda işitsel uyaran verilir. ABR (Auditory Brain Response) beyin sapındaki işitsel yol içerisinde yer alan nöronlardan kaynaklanan elektrofizyolojik aktiviteyi gösterir.
BERA'da dalga tanımanın temeli V. dalganın bulunması ile olur. V. dalga yüksek amplitüdlü olup, kendisinden hemen sonra gelen vadisi ile tanınır. V. dalga genellikle IV. dalga ile birlikte bir dalga kompleksi (IV-V kompleksi) meydana getirir.
Günümüzde en geçerli teori Moller ve Janetta'nın (1985) intraoperatif olarak işitme sinirinden direkt olarak yaptıkları BERA kayıtlarına göre tarif edilendir.

Dalga I : Akustik sinir distal kısmından,
Dalga II : Akustik sinir proksimal kısmından,
Dalga III : Koklear nukleuslardan,
Dalga IV : Özellikle superior oliver kompleks olmak üzere, bir miktar da koklear
nükleuslardan ve lateral lemniskustan
Dalga V : Lateral lemniskustan,
Dalga VI ve VII: İnferior kollikulus ve medial genikulat cisimden jenere olmaktadır.

Her dalga kendi nükleusunun etrafındaki diğer nükleuslardan da etkilenmektedir. Bu durum, her dalganın birkaç çekirdeğin oluşturduğu kompleksten meydana geldiği gerçeğini ortaya çıkarmıştır.Günümüzdeki bilgiler ışığında, Klinik olarak ABR'lerin ortaya çıkış bölgelerini üçe ayırmak mümkündür.

I. Dalga : İpsilateral akustik sinirden,
II. ve III. Dalgalar : Aşağı beyin sapından,
IV. ve V. Dalgalar: Yukarı beyin sapından köken almaktadır.

ABR’NİN KLİNİKTE KULLANIM ALANLARI

İşitme fonksiyonunun değerlendirilmesi ve eşik tayini amacıyla:
Yenidoğanların işitme taramalarında
Zeka geriliği ve iletişim bozukluğu olanlarda eşik tayini
Koma derecelendirmesi ve beyin ölümü tayininde.
Simulasyon yapanlarda.
Nörootolojik hastalıklarda lezyon yerinin tayininde.
Sinir ve alt beyin sapı lezyonları,
MS ve diğer demyelinizan hastalıklar,
Retrocochlear patolojilerin cochlear patolojilerden ayırıcı tanısında
İntraoperatif monitörizasyon amacıyla

İLETİM TİPİ İŞİTME KAYIPLARI
Dış kulak ve orta kulakta herhangi bir patoloji varsa, verilen uyaran kohleaya ulaşıncaya kadar şiddet kaybına uğrar. Şiddet miktarı azaldığı için latanslar da uzama, amplitüdler de azalma görülür.

KOKLEAR İŞİTME KAYIPLARINDA ABR
Efektif bir koklear sinyal çıkışının olmadığı ,yaygın koklear disfonksiyonla karakterize ağır işitme kayıpların da ,tüm frekanslar etkileneceği için hiçbir abr dalgası elde edilmez.
Orta derecede kayba neden olan koklear lezyon da ise V. Dalga latensin de gecikme meydana gelir.

ABR nin tespit edilemediği durumlar:

1. ABR testinde işitsel cevaplar beyin sapı düzeyinden elde edilmektedir. Bu nedenle daha üst sistemlerde işitmeyi etkileyen bir lezyon ABR tarafından tespit edilememektedir.
2. ABR cevapları işitme siniri ve işitme yollarındaki sinir liflerinin senkronizasyonu temelinde ortaya çıkmaktadır. Eğer senkronizasyonu bozan bir patoloji mevcutsa (örneğin köşe tümörü veya işitsel nöropati) ABR dalgalarının tümü veya bir kısmı elde edilememektedir. Ancak dalgaların elde edilmemesi işitmenin olmayacağı anlamına gelmemektedir. Örneğin bazı işitsel nöropatilerde hafif derece işitme kaybı olmasına rağmen, ABR dalgaları tümüyle kaybolmaktadır.
3. Çok ileri derece işitme kayıplarında ABR cevapları elde edilememektedir.

Kaynaklar:
Glasscock III ME., Jackson CG., Josey AF.: Auditory Brainstem Response. 1. Ed. New York, Thieme Medical Publishers Inc., 1987